Bu diyagramda nesneler arasındaki mesajlaşmalar gösterilir. Bu diyagramın çizilmesi ve ilişki diyagramının çizilmesi paralel olarak yapılır. Daha önce analiz evresinde çizmiş olduğunuz her kullanım örneği için bu aşamada bir diyagram çizmelisiniz. Her oval sısteminizin bir işlevini gösteriyordu; bunların her birinin ayrıntısını bir işbirliği diyagramı ile vermelisiniz. Yazılım Mühendisliği dersinin ders notlarında figür 4.7'de işbirliği diyagramı örneğini inceleyiniz. Buradaki her bir nesne mutlaka ilişki diyagramında tanımlanmış olmalı. Yani herhangi bir işbirliği diyagramında 'film' isminde bir nesne kullandıysanız buna karşılık gelen sınıf mutlaka ilişki diyagramında bulunmalı. Yine figür 4.7'de göreceğiniz gibi bu diyagramda nesneler arasındaki iletileri sırası ile gösteriyoruz. Burada sözünü ettiğimiz iletiler mutlaka tanımladığımız sınıfların metodlarında bulunmalı. Çünkü buradaki nesneler aslında bu sınıfların birer örneğini teşkil ediyor. İşbirliği diyagramını çizmek için yapmamız gerekenler :

• Daha önce çizdiğimiz kullanım örnekleri diyagramındakı her bir kullanım örneğini çıkarmak (bunların her biri için bir işbirliği diyagramı çizeceğiz.)
• Sınıflara ve bu sınıfların metodlarına karar vermek (bu işlem aslında ilişki diyagramının bir parçasıdır ancak daha önce söylediğimiz gibi bu iki diyagramın çizimi paralel gider)
• Her kullanım örneği için işbirliği diyagramını çizmek

Aşağıdaki örnek işbirliği diyagramı ve ilişki diyagramı örneklerini lütfen inceleyin

İşbirliği diyagramı

---

İlişki diyagramı

---